|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Комплексная работа па
беларускай мове і літаратуры
10 клас
|
Заданні
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
Усяго
|
|
Балы
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Дзяржынск, 2011
г .
Варыянт 1
Заданне 1. Аднавіце неабходныя элементы выказванняў.
Максімальная колькасць балаў – 7.
1. ___________________________
роля мовы заключаецца ў тым, што яна з’яўляецца сродкам зносін паміж людзьмі,
сродкам перадачы і захавання інфармацыі аб свеце.
2. Мова беларускай народнасці ў складзе Вялікага
Княства Літоўскага называлася ____________________________. Крыніцай яе
вывучэння з’яўляецца гістарычны архіў, вядомы пад назвай
_________________________________.
3. Перыяд ХV–ХVІ стст. у гісторыі беларускай
мовы называюць ____________________________.
4. У _______ годзе быў выдадзены
___________________________________________ І.І. Насовіча.
5. Фундаментальная трохтомная праца акадэміка
____________________ носіць назву «Беларусы».
Заданне 2. Вызначце лексічнае значэнне беларускіх і рускіх слоў у прыведзеных
парах і ўкажыце тую з іх, лексічнае значэнне слоў у якой супадае ў абедзвюх
мовах.
Максімальная колькасць балаў – 3.
|
аказацца – оказаться
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
адмежаваць – отмежевать
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
лябёдка – лебёдка
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Лексічнае значэнне
слоў супадае ў пары_______________________________________
Заданне 3. Падбярыце беларускія
адпаведнікі да запазычаных слоў.
Максімальная колькасць балаў – 7.
|
антыкварны
|
|
|
вакантны
|
|
|
індыферэнтны
|
|
|
карэктны
|
|
|
ландшафт
|
|
|
кампазіцыя
|
|
|
паўза
|
|
Заданне 4. Адкажыце на пытанні і
аднавіце “схаваныя прыказкі”
Максімальная колькасць балаў – 3.
1) Што ‘немагчыма
ўтаіць, што само сябе выдае’? – ______________________
ПРЫКАЗКА:____________________________________________________________________
2) Якую аперацыю трэба правесці,
‘перш чым зрабіць нешта сур’ёзнае’? – ____________________________
ПРЫКАЗКА:____________________________________________________________________
3) Чым міжволі выдае сябе той,
хто ‘правінаваціўся ў чым-небудзь? – _________________________________________
ПРЫКАЗКА:____________________________________________________________________
Заданне 5. У падборцы прыведзеных сказаў адзначце «лішні». Адказ абгрунтуйце.
Максімальная
колькасць балаў – 3.
1.
Не толькі думаць, дыхаць трэба на мове роднай... (Р. Барадулін); 2. «Ты пачакай заўчасна
радавацца!..» (М.Ваданосаў); 3. Яна
не магла не ўсміхацца, будучы сярод людзей (А.Марціновіч); 4. Ці не ўзяўся б ты
сёння фашыны папраўляць? (М. Лынькоў); 5. [Хадзіў на сплаў ён, на
віціны, Разоў са два схадзіў у Прусы] – Куды не трапяць беларусы? (Якуб
Колас)
ПРАВІЛЬНЫ
АДКАЗ:_______________________
Абгрунтаванне:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Заданне 6. Запоўніце табліцу.
Максімальная колькасць балаў – 10.
|
№ п/п
|
Роля ў сказе слова як
|
Сказ,
які гэтую ролю пацвярджае
|
Значэнне
слова як
|
|
1.
|
прыслоўе
|
Як адказаць на гэтае пытанне?
|
спосабу дзеяння (якім чынам?)
|
|
2.
|
|
|
няпэўнасці (як-небудзь)
|
|
3.
|
|
Я ужо
вежаў адказ, як прачытаў пытанне.
|
|
|
4.
|
|
Ну як не адказаць на такое простае
пытанне!
|
|
|
5.
|
часціца
|
|
эмацыянальная рэакцыя: здзіўленне
збянтэжанасць
|
|
6.
|
|
Адказаў
як мае быць.
|
|
|
7.
|
прыслоўе
|
|
меры і ступені
|
Заданне 7. Запішыце значэнне
прыведзеных сказаў па іх інтанацыйных мадэлях.
Максімальная колькасць
балаў – 2.
|
Сказ
|
Значэнне
|
|
1. Нас
папярэдзяць, калі пачнецца конкурс..
 –  – – – –
– – – – –
– – –
|
|
|
1. Нас
папярэдзяць, калі пачнецца конкурс.
  – –
 – – – – – – – –
– –
–
|
|
Заданне 8. Прачытайце верш і каментарый
да яго. Хто, на вашу думку, з’яўляецца яго аўтарам? Да каго асабіста звяртаецца
лірычны герой? Абгрунтуйце свой адказ. Назавіце літаратурныя псеўданімы і
сапраўдныя імёны аўтара і адрасата.
Максімальная колькасць балаў – 7.
Хоць прастая і малая
“Жалейка” твая,
Але надта пекна грае,
Як паслухаў я.
Грае
звонка, стаіць ёмка
За
свой родны край;
Сярод
бедаў і пацёмкаў
Будзіць,
так і знай.
Каб ачнулісь, страпянулісь,
Кожын стаў брат, друг, –
Абярнулісь, аглянулісь на сябе вакруг.
Сваё
мора бяды, гора,
Крыві,
поту, слёз
Каб
звёў кожын дружна, скора,
З
паніжэння ўскрос.
Так спявае, так іграе
“Жалейка” твая...
Табе “дзякуй” скажа ўсякі,
Дык скажу і я.
Каментарый: Верш
апублікаваны ў 1908 годзе ў газеце “Наша Ніва”. Гэта першы друкаваны твор
аўтара, які сам у гэты час быў у зняволенні за рэвалюцыйную дзейнасць. З
Сібіры, з катаргі, ён дасылаў свае творы ў “Нашу Ніву”, а першая кніга,
складзеная з вершаў, напісаных у ссылцы, выйшла толькі ў 1918 годзе.
ПРАВІЛЬНЫЯ АДКАЗЫ:
Аўтар: .
Адрасат:
Абгрунтаванне:
Заданне 9. Адзначце, у якім шэрагу (А, Б, В або Г) пералічаныя
гісторыка-літаратурныя характарыстыкі, тэарэтычныя паняцці, тэкстуальныя факты
поўнасцю адпавядаюць твору. Закрэсліце памылковыя пазіцыі ў іншых блоках.
Максімальная колькасць балаў – 5.
Янка Купала. “Раскіданае гняздо”:
А)
аўтабіяграфічны элемент, індывідуальна-псіхалагічная тыпізацыя; традыцыі
В. Дуніна-Марцінкевіча, сацыяльна-філасофская драма, гуманістычны пафас,
Лявон Зяблік, Старац; гратэск; сімвалічны вобраз Вялікага сходу; праблема
творчай свабоды мастака; першая сцэнічная пастаноўка –1917, барока.
Б)
драма ў пяці актах; мастацкі кантраст паміж персанажамі і карцінамі прыроды;
гуманістычны пафас; сімвалічны змест назвы твора; першая сцэнічная пастаноўка –
1908; Данілка, Зося, Сымон, Марыля; абагульнена-рамантычная тыпізацыя;
сентыменталізм; праблема творчай свабоды мастака; князь Вітаўт; “Рэч дзеецца ў
1905 годзе”.
В)
сацыяльна-філасофская драма ў пяці актах; аўтабіяграфічны элемент; Старац і
Незнаёмы як выразнікі палярна супрацьлеглых светапоглядаў; Зося, Данілка,
Марыля; сімвалічны змест назвы твора; “Рэч дзеецца ў 1905 годзе”; першая
сцэнічная пастаноўка – 1917; пошукі вызвалення Бацькаўшчыны маладым пакаленнем;
абагульнена-рамантычная тыпізацыя; праблема творчай свабоды мастака; Незнаёмы.
Г) аўтабіяграфічны элемент, “Рэч
дзеецца ў 1905 годзе”, абагульнена-рамантычная тыпізацыя; традыцыі В.
Дуніна-Марцінкевіча; сімвалічны вобраз Вялікага сходу; Данілка, Зося, пан
Патоцкі; гуманістычны пафас; трагедыя; рэалістычны змест, рамантычная
сімволіка, лірызм характараў; сатыра; першая сцэнічная пастаноўка – 1917; драма
ў пяці актах.
ПРАВІЛЬНЫ АДКАЗ:
______________________
Заданне 10. Узнавіце ўрывак паэмы Якуба Коласа “Новая зямля”, упісаўшы адпаведныя
словы з прапанаванага пераліку, пазначанага літарай. Прыміце пад увагу змест,
рытміка-інтанацыйную будову твора, прыроду вобраза, асаблівасці творчай манеры
аўтара. Дзе лічыце неабходным, пастаўце прапушчаныя знакі прыпынку.
Максімальная колькасць балаў – 8.
Зялёны луг, як скінуць вокам,
(А)___________________ пышным і шырокім
Абапал (Б)_________________ рассцілаўся –
За хатай зараз пачынаўся
Ды йшоў (В)___________________
раўніною
З (Г)_______________
слаўнаю травою
І ззяў на сонцы ў пералівах
(Д) __________________ тонаў. Як на нівах
Жыта (Е)___________________ лёгка гнуцца
І людзям (Ж)________________________ смяюцца
Сваім прыемным, мілым спевам
Пад лёгкім (З)________________павевам, —
Так гнуцца,
гойдаюцца травы...
ВАРЫЯНТЫ
АДКАЗАЎ:
А: сталом, абрусам, дыванам, дываном, кажухам;
Б: Котры, Дняпра, Шчары, Нёмна, Пцічы, Волгі;
В: пасохлай, няроўнай, іглістай, квяцістай, бясслаўнай;
Г: пасохлай, няроўнай, мурожнай, чужою, брыдкою;
Д: далікатных, няўцямных, чырвоных, пяшчотных, трывожных;
Е: травінкі, кустоўі, сасёнкі, збажынкі, каласы, ігліцы;
Ж: злосна так, непрыязна, радасна, з прыемнасцю, з жаласцю;
З: тым жніва, ветрыка, той касы, віхурным, грозным-злым.
Комментариев нет:
Отправить комментарий